Pomidory

Fot. pomidor karłowy Jaworski - ,, Jawor '' na moim parapecie balkonu.

• Wzrost pomidora od 150 do 250 cm
• Wysiew do inspektu w marcu
• Sadzenie pomidora lub zmiana donicy od maja do czerwca
• Czas uprawy 20 tygodni
• Odstęp między rzędami 60 cm
• Odstęp między roślinami od 50 cm do 60 cm
• Przesadzanie roślin w donicach stopniowe od małej doniczki po dużą donicę, zważywszy na skoliozę korzenia pomidora. Pomidory mają olbrzymi system korzeniowy.
• Grupa – psiankowate

Pomidory pomimo że pochodzą z Ameryki południowej, dają się bez trudu uprawiać w warunkach Polskich, w domu, w szklarni, pod tunelami foliowymi, oraz w polu, pod warunkiem, że posiadają osłony przed deszczem. W owocach pomidora znajdują się duże pokłady witamin i minerałów. Na 100 gram pomidora przypada 24 Kcal / 100 KJ, białko – 1 gram, nie posiada tłuszczu, węglowodany ogółem 5 gram, błonnik pokarmowy 2 gram, wapń 24 mg, fosfor 20 mg, żelazo 1,3 gram, magnez 8 mg, ekwiwalent retinolu 122 mg, witamina B 1 – 0,06 mg, B 6 – 0,04 mg, witamina PP – 0,5 mg, witamina C – 22 mg, zaspokojenie norm hodowli pomidora w domu lub firmie jest bardzo ważne. Specjalne odmiany karłowe lub też polowe, można trzymać w skrzynkach balkonowych lub dużych donicach. Aby postawić donicę na parapecie okna, trzeba posiadać donicę o wymiarach szerokości parapetu okna, około 26 cm średnicy donicy o pojemności minimalnej 7 litrów ziemi - ,, wiaderko ''. Duże odmiany pomidorów wymagają więcej miejsca. Ziemia próchniczna uniwersalna jest lekka, na 50 litrów waży 14 kg, a na parapet okienny w bloku wchodzi , tylko trzy donice z pomidorami na ozdobę. 

Pomidory w Polsce są stosunkowo młodą uprawą, która sprawia wiele problemów co do jego uprawy. Pomidory lubią ciepło od korzenia, a więc najlepiej donicę ściółkować trocinami. Podobne wymagania mają rośliny dyniowate; ogórek, melon, arbuz, dynia, papryka. Stanowisko powinno być ciepłe od korzenia, a zarazem zatrzymujące wilgoć. Większość roślin ciepłolubnych, nie znosi stania na blasze lub betonie, albo płytkach ceramicznych. Pomidory, gdy są zielone by dojrzały w domu wymagają trocin drzewnych. Pomidor ma wysokie zapotrzebowanie i wymagania glebowe oraz pielęgnacyjne, jako roślina psiankowata, do której też można zaliczyć ziemniaki, lub inne rośliny ozdobne. W ostrym klimacie górskim, lepiej uprawiać pomidory w szklarni lub pod folią, potrzebuje ziemi wilgotnej, ale są wrażliwe na długotrwałe deszcze i chłodne noce. 

Fot. przesadzanie pomidorów i ściółkowanie trocinami oraz skorupami z jajek. 

Klimat i siedlisko – dla pomidora przeznacza się najlepsze stanowisko w ogrodzie, najlepiej przy południowej ścianie budynku, podobnie jak hodowla winogron lub śliw. Ściana powinna odbijać ciepło słoneczne w okresie ciepłego lata. Pomidory nie wymagają płodozmianu, to znaczy że można je hodować w tym samym miejscu, przez wiele lat, pod warunkiem że posiadają dobrą ziemię, oraz potrzebne składniki mineralne do pomidorów. 

 Fot. Pomidor ,, Poranek ''.

Gleba – żyzna, próchniczna, a zarazem głęboka z dużą ilością wilgoci, ale nie stagnującą wodą. Jesienią pomidory wymagają nawożenia lub świeżego kompostu. Praktycznie zmieniając donicę dla pomidora względem jego wielkości i potrzeb, jest potrzebne dodanie składników pokarmowych, gdyż pomidor często cierpi na skoliozę korzenia, czyli przerost bryły korzeniowej w czasie wegetacji. Wedle starych książek z lat 80, pomidora w donicach przesadzano trzy lub cztery razy, w czasie wegetacji, od najmniejszej doniczki do największej donicy, a na koniec umieszczano w szklarni lub na polu uprawnym pod osłonami. 

 Fot. Pomidor ,, Promyk ''. 

Siew i sadzenie – w drugiej połowie marca w skrzynkach hodowlanych, w temperaturze pokojowej najlepiej na parapecie okna lub w inspekcie oszklonym lub też szklarni ogrzewanej. W tych warunkach pomidor osiąga od 3 do 5 cm. W drugiej połowie maja – 20, do połowy czerwca wysadzenie do gruntu lub większych donic w proporcjach przewidzianych dla danego gatunku uprawy. Rośliny sadzimy nieco skośnie, aby wytwarzał nowe korzenie. Dołki dla roślin wypełniamy podkładem z trocin i kompostu. Paliki wbijamy dla pomidora od strony zawietrznej, by roślina się nie przewróciła, a roślinom można obrywać zbędne pędy. Pomidor wymaga lekkiego wiatru, w czasie kwitnienia, choć mogą je zapylać też pszczoły – w zależności od odmiany. Doskonale się nadaje do tego celu balkon lub taras od strony południowej ku zachodowi słońca. 

 Fot. doniczki produkcyjne są tanie i na przykład za doniczkę o pojemności 7,5 litra, można zapłacić 2,40 złotego za jedną sztukę. W hodowli pomidora lub innych roślin jest jak z dzieckiem, które ciągle ma ; ,, za ciasne buty...''. Jednak ostatnie przesadzanie jest w czasie kwitnienia lub początku owocowania pomidora, nieuszkadzając bryły korzeniowej, a dosypywanie izolacji korzenia od zimna, oraz ziemi kompostowej.  Za pewne wyciąganie pomidora z ciasnej doniczki ułatwia woreczek foliowy.

Uprawa i nawożenie – w miarę możliwości chronić pomidory przed deszczem, trzymać w miejscu zadaszonym ale też słonecznym. Także przy podlewaniu powinny rośliny pozostać suche. Ostałą ogrzaną przez słońce wodą ( minimum przez dobę ) w koło bryły korzeniowej i pędu głównego. Duże zapotrzebowanie na fosfor i azot pokrywa ziemia kompostowa, a więc warto pomidorom dosypywać ziemi w czasie wegetacji. Obumarłe szczątki rośliny jesienią, można kompostować, tnąc roślinę na drobne części. Pomidory powinny posiadać stanowisko z dobrym wietrzeniem, gdyż większość pomidorów jest samopylna – co przemawia za hodowlą ich w szklarniach lub pod folią, lubią stanowiska oszklone, które daje dobre polony od 5 do 6 owoców, chronić przed chorobami grzybowymi i gniciem. Warstwa mulszu lub trocin powinna utrzymywać wilgoć, chronić przed chwastami, zachować roślinę w takim stanie by nie była mokra – liście w czasie wegetacji suche, nie skropione wodą deszczową lub z spryskiwacza. 

Fot. Trzy pomidory ,, Jawor '' na moim balkonie z zadaszeniem w donicach po 7,5  liter / 26 cm średnicy donicy z trocinami, skorupami z gotowanych jaj zapewniającymi wapń oraz ziemią uniwersalną do kwiatów i warzyw z pH 5,5 - 6,5.  Szerokość parapetu okna 26 cm, wysokość okna 120 cm. Do donicy włożyłam worki foliowe, w razie konieczności przesadzenia rośliny lub usunięcia rośliny, by donice produkcyjne były czyste, a pomidorom było cieplej od korzenia, a w razie podlania wodą - worek foliowy, chroni przed zalaniem sąsiadów - wodą z donic. Dzień 21 czerwca 2018 rok. 

 

Fot. Pomidor Jaworski - ,, Jawor ''. Księstwa Bolko I Surowy na moim parapecie okna 4 lipca 2018 roku. 

Ochrona roślin – na roślinach mogą pojawić się choroby; zgorzel łodygi, choroba grzybowa, choroby wirusowe, szara pleśń, brązowa promienistość pomidora oraz inne choroby. Przy wyborze odmian trzeba kierować się ich odpornością na choroby. Uprawa grzybów z pomidorami jest wykluczona.

Zbiór – można zbierać duże okazałe zielone pomidory na pizze włoską z cebulą, lub go marynaty w occie, można też pozostawić je na trocinach lub papierowej torbie w ciemności w temperaturze pokojowej, by dojrzały. Do mniej tych metod można zaliczyć w czasie złego lata, pomidory karłowe hodowane na balkonie, tarasie, oraz w polu które lubią gleby piaszczyste, nie tylko trociny, lub papier i folię. Pomidory okopuje się tak samo jak ziemniaki, przez dosypywanie ziemi. Pomidory karłowe mają takie same wymagania jak odmiany wysokopienne, a jednak szybciej dojrzewają. Nie potrzeba wyłamywać pędów i palikować – choć pomidor karłowy lepiej się czuje w donicy z palikiem bambusowym, szybko zawiązuje owoce. Trzeba to jednak robić gdy ma spaść deszcz, podobne wymagania są gdy mamy zamiar przesadzić roślinę z donicy do większej donicy.

Odmiany - ,, Riposta '' - wczesny pomidor mięsisty, ,, Rubin '' - średniowczesny pomidor mięsisty, ,, Poranek '' - o okrągłych owocach niczym pomidor jaworski ,, Jawor '' - do uprawy komercyjnej a zarazem o twardym miąższu, odpornym na choroby i warunki bytowe, udaje się w siedlisku posadzonych klonów, sosny, wierzby. ,, Promyk '' na wczesny zbiór i ,, Delphine '' o dużych owocach. Odmiany te uchodzą za bardzo odporne na choroby, a zarazem plenne. Warto trzymać pomidory na parapecie okna, bo jest mniejszy upał w lokalu. 

Fot. 29 lipca 2019 roku już w mojej kuchni południowej dojrzewają moje pomidory jaworskie ,, Jawor '' w doniczkach nr., 26 cm średnicy. Człowiek patrząc jak wszystko rośnie, ma mniej stresu odnośnie żywności - bo cukrzyca jest depresją pokarmową... Pomyśl ile razy w ciągu doby musisz pomyśleć co masz zjeść, albo kiedy braknie ci żywności - to właśnie jest depresja od której się tyje... Gdy coś w domu rośnie - zawsze człowiek pomyśli; -  ,, zjem później ''... 

Fot. 30 lipca Pomidory Jaworskie ,, Jawor '' w mojej południowej kuchni, są gigantyczne na ziemi uniwersalnej do kwiatów i warzyw, oraz ściółki drzewnej i skorupek jaj. Mówiono, że nie urosną więcej niż jeden metr, a mają trochę więcej gdy zajmują cały parapet okna w doniczkach. Kilkakrotnie przerosły palik do pomidorów o długości 50 cm. Pomidory należą do rodziny psiankowatych jak; papryka roczna - pieprz turecki, ziemniaki, a też roślina trująca jako kwiat doniczkowy - wilczomlecz. Pomidory zwykle zarażają się chorobami od ziemniaka, a więc tych roślin nie należy trzymać razem.