Sałata głowiasta - masłowa

Sałata głowiasta – masłowa Lactuca sativa ver. Capitata.

• Wysokość rośliny od 10 do 25 cm
• Wysiew w szklarni od lutego do marca
• Wysiew gruntowy od marca do sierpnia
• Przesadzanie siewek od marca do września
• Grupa roślin Astracea – Złożone
• Czas uprawy od 4 do 6 tygodni
• Odstęp między roślinami 20 cm
• Odstęp między rzędami 30 cm

Formy sałaty głowiastej były rozpowszechnione pierwotnie na terenie umiarkowanym, południowych terenach Europy, na Kaukazie, oraz w północnych Indiach. Sałata ze względu na użyteczność i nie wielkie rozmiary nadaje się do uprawy niemal przez cały rok w szklarniach, tak w gruncie jak i skrzynkach balkonowych lub doniczkach jako przedplon lub poplon po marchewce, pietruszce, do uprawy współdłużnej z porami, cebulą, kalarepą, rzodkiewkami, można ją sadzić z luźno posadzonymi pomidorami. Klimat i siedlisko jest zróżnicowane od gatunku odmiany, gdyż sałata mocno reaguje na długość dnia oraz nocy i już w facie liścieni, przed zawiązaniem główek może wybijać w pąki kwiatowe. Należy dobrze wybierać odmiany, oraz czytać etykiety na torebkach nasion. Sadzenie głównie w glebach próchnicznych, uniwersalnych do kwiatów i warzyw, luźne nie zbyt szybko wysychające, dobrze nawiezione obornikiem. Chronić rośliny przed szkodnikami, chorobami grzybowymi, sałata powinna mieć przewiewne miejsce. Zawsze należy pamiętać o tym, że sałatę podlewamy przed południem. Zbieranie sałaty, w fazie mocno zawiązanych główek, zamykających się. Przegotowywanie sałaty po zbiorach, głównie w misce z wodą, na krótki okres by nie zwiędła. Sałata raczej nie nadaje się do przechowywania. 

Wirówka do sałaty od 59,99 złotego na internecie, za pewne miseczki do sałaty można dostać w różnych sklepach w Brzozowie od 6 złotych, wzwyż w zależności od cen sklepowych i producenta naczyń plastikowych lub ceramicznych. Sałata która stoi w wodzie korzeniem, dłużej będzie zdatna do spożycia, niż sałata bez wody.

 

Sałata głowiasta – masłowa Lactuca sativa senguine amèliorèe

Odmiana wczesna do uprawy wiosennej, letniej, oraz na zbiór jesienny. Tworzy zwięzłe główki, średniej wielkości. Oryginalnie liście zielone z ciemnoczerwonymi kropkami, bardzo delikatne, zarówno w ogrodzie, jak i na talerzu. Nadaje się do wysiewu w tunelach foliowych lub szklarni, od końca lutego do połowy kwietnia. Na zbiór letni prosto do gruntu, na zbiór jesienny w pierwszej połowie lipca. Uprawa w rozstawie 20 – 25 x 30 cm. Nadaje się do wysiewu w ziemi żyznej, oraz zasobnej w wodę. Ta odmiana sałaty znosi przymrozki do – 5 º C. Można ją wysiewać w doniczkach od 20 lutego do 15 kwietnia, oraz do gruntu od marca do 15 kwietnia, oraz od 1 do 15 lipca. Pikowanie sałaty głównie w kwietniu, maju, oraz czerwcu. Nowa odmiana jako srebrny laur konsumenta, pojawiła się w Brzozowie w 2018 roku tylko w postaci nasion do wysiania w gruncie lub doniczkach, stanowi wspaniałą dekorację ogrodu lub balkonu w skrzynkach balkonowych od wiosny do jesieni. 

Różne gatunki sałaty znalazły sobie wielu zwolenników w kuchni europejskiej, pod względem medycznym, na różne dolegliwości; problemy z trawieniem - poprawia trawienie, problemy ze wzrokiem - leczy oczy, problemy z otyłością - odchudza i zawiera tylko 16 kcal / 67 KJ na 100 gram, wspiera kobiety w ciąży z opuchlizną wodną, poprawia jakość skóry człowieka, można ją podawać z warzywami, różnymi ziołami, oliwą do sałatek, oraz ze śmietaną i sosem vinaigrette. Sałata zawiera do 4 węglowodany całkowite na 100 gram, a więc nie muszą się jej obwiać diabetycy. Sałata jest uboga w białko, błonnik, zawiera dużo wapnia, retinolu. Sadząc sałatę w skrzynkach balkonowych, warto pokruszyć skorupy jajka do donicy, by roślina mogła pobierać wapń, który jest odpowiedzialny za nasze kości oraz włosy i paznokcie. 

Sałata na 100 gram powinna zawierać 18 mg wapnia, 1 gram białko, 2 gram błonnika, tłuszczu roślinnego nie zawiera, 33 mg fosforu, 2 mg żelaza, 12 mg magnezu, 0,03 mg witaminy B1, 0,07 mg witaminy B6, 0,8 mg witaminy PP, 5 mg witaminy C.  

Sałata głowiasta - masłowa lactuca  sative rosemarry. 

Nowa odmiana sałaty na Podkarpaciu w 2018 roku, wyłącznie w nasionach a jednak spotykana w innych krajach, niczym koktajl z pomidorów z alkoholem, pod nazwą rosemarry. Ja legenda głosi, że kobieta o imieniu rosemarry pokochała samego diabła i urodziła dziecko, a potem ksiądz ją uratował.  Zadziwia sałata swym wyglądem oraz smakiem.  Jednak nie występuje w marketach. Większość rzadkich odmian sałaty jest droższa, a nawet ludziom nie znana, a jednak pięknie dekoruje nie tylko doniczki kwiatowe lub też warzywne. To następny brązowy laur konsumenta z 2014 roku. Jest to odmiana sałaty tłumaczona w języku angielskim, rosyjskim, polskim, oraz niemieckim. 

Mieszanka różnych odmian sałat, wygląda uroczo w jednej doniczce ceramicznej, i nie uchybia nawet doniczkom kwiatowym lub też ziołowym. Jadalne dekoracje za pewne ucieszą nie jedną osobę.

 Przygotowanie rozsady sałaty głowiastej.

Do przygotowania rozsady użyłam pojemników tekturowych po jajkach z Tesko, to jest 20 sadzonek do przesadzenia za 2 - 3 tygodnie. Sałatę możemy wysiewać cyklicznie wedle potrzeb, a najlepiej po deszczu. Do pojemnika po jajkach wkładamy po 1 łyżce ziemi i delikatnie przyklepujemy. Następnie wsadzamy po 2 lub 3 nasionka, bo nie mamy pewności czy wszystkie skiełkują, następnie delikatnie wykałaczką wykopujemy dołek i umieszczamy nasiona, zakopujemy płytko. Gdy rośliny skiełkują, przerywamy tak by zostały najsilniejsze rośliny po jednej sztuce. Gdy sałata będzie wielkości jajka, a korzenie zajmą całą powierzchnię wkładu do jajek - przesadzamy. Nie domiary, ale nawet w korku od butelki można wysiać rozsadę.  Ja wysiewam w pojemniku od jajek, to taka powierzchnia wystarczy, by urosła roślina do 20 cm wysokości. Na przykład tyle miejsca potrzebują pomidory. 20 główek sałaty to dość sporo jak na jeden miesiąc do kanapki lub objazdu po 100 gram. Doniczki papierowe i torfowe są znane od lat 80, jako mini pudełeczka lub korki na rozsady warzyw i kwiatów, ale po co kupować specjalne korki na rozsady, skoro są wkłady po jajkach do wyrzucenia, a po za tym wystarczy tylko roślinom 1 łyżeczka wody do takiego pojemnika.  Wedle opisu sałata do spożycia będzie gotowa za miesiąc lub półtora miesiąca, a cena nasion jest niższa. Za 1 opakowanie nasion;  Sałata głowiasta – masłowa Lactuca sativa senguine amèliorèe zapłaciłam 1,90 złotego w firmie handlowej rolniczej i wystarczy tych nasion chyba na 1 rok, jak nie dłużej w modzie na kiełki oraz młode rośliny.  Mało ziemi i mało wody oraz pojemniki wtórne, to niższa cena uprawy. Na prawdę wystarczy łyżka ziemi by urósł i zakwitł pomidor karłowy lub szklarniowy , a co dopiero sałata.  

Jedno opakowanie po jajkach z Tesko, dostarcza 30 siewek różnych roślin użytkowych lub kwiatowych, w systemie piętrowym. W razie za dużej ilości wody lepiej położyć opakowanie po jajkach na tacę i pozostawić rośliny by sobie rosły.  Jajka za 20 sztuk w Tesko 10,99 złotego, a kuweta na rośliny lub korki na siewki, to cena od 20 do 40 złotych. Główka sałaty w koszyku 1,79 złotego.  5 litrów ziemi uniwersalnej do warzyw i kwiatów to 1,50 zł.  Radość, chyba że coś za 1 grosz rośnie. 

Paleta produkcyjna do wysiewu roślin, czy opakowanie po jajkach ? - zasadniczo jest duża różnica. Siewki i tak trzeba pikować gdy wzejdą, aż po same serduszka, co ułatwia nam paleta produkcyjna. Opakowanie po jajkach to około jeden litr ziemi, a paleta produkcyjna mieści ponad pięć liter ziemi, na 32 sadzonki.  W końcowym etapie wypada paletę produkcyjną zanurzyć w wodzie, czego się nie da zrobić w opakowaniu po jajkach. 

Jeżeli chodzi o opakowania produkcyjne cenowo wychodzi podobnie. Za paletę produkcyjną zapłacimy 2,99 złotego, oraz drugie tyle za podstawkę do palety produkcyjnej, czyli około 6 złotych. Plastikowe opakowanie na 10 jajek jest warte 4,99 złotego - bez jajek.  Dziś kupiłam 3 patyczki bambusowe do pomidorów i zapłaciłam 1,50 złotego, oraz kupiłam 10 liter ziemi za 3,99 złotego, oraz sznurek do podwiązywania pomidorów za 5,89 zł. - to jest 20 metrów sznurka białego.  Jednak najtrudniej zdobyć tanie doniczki, o określonych parametrach dla danej rośliny. 

Gdy sałata już nam wzejdzie, w pojemniku po jajkach, a korzonki dobrze wypełnią ziemię, pozostaje nam sałatę przepikować do większego pojemnika po same serduszka, by sobie rosła na balkonie. Na pewno nie urośnie tak duża jak w markecie z powodu ograniczonego miejsca, ale tylko pikowanie siewek, wzmaga rytm biologiczny roślin płytko sianych. 

 

W pojemniku po jajkach dobrze czują się nawet młode siewki rzodkiewki, które w czerwcu mogą wzejść w przeciągu jednego tygodnia. Gdy rośliny wzejdą, mamy pewność, że je posadzimy tak jak chcemy by rosły, przesadzając je w inne miejsce.  Nie wiem dla czego, ale rośliny lubią skorupki jajek, dając dobre plony.

Gdyby przyjąć, że sałatę będziemy uprawiać w inspekcie, wielkości 1 m 2, to cena drewnianej ramy, wysokości wiadra, wyniesie 98 złotych. A jedna główka sałaty, mało znanych odmian to 3 złote w warzywniaku. Tak na prawdę, naprawdę nawet plastikowe płotki na rabaty nie są tanie gdy zaczynają się od 59,00 złotego za 2,50 m płotka. Doniczki przewyższają ceny upraw warzyw i kwiatów, gdy średnio kosztują od 3 złote do 28 złotych, w wymiarach wysokości inspektu.  I do takiego inspektu trzeba doliczyć jeszcze pojemność ziemi.