Szparag biały

Fot. Szparag biały z mojego parapetu okna od południa ku zachodowi słońca, wysiany w czerwcu 2018 roku.

Szparag biały zaznacza się silnym i zdrowym wzrostem, a silną karpę do przesadzenia z doniczki do ogrodu uzyskujemy dopiero po 1 roku, życia rośliny. Nasiona siejemy głównie w kwietniu, a rozsadę uzyskujemy po 3 miesiącach życia szparaga w odstępach od 40 - 45 cm, odstęp między roślinami 5 cm z wysiewu. Gotowe sadzonki wysadza się 15 kwietnia do ogrodu i przysypujemy warstwą ziemi z góry, do wysokości 10 cm. Rośliny w ogrodzie mogą rosnąć w odstępach 150 - 180 cm, a zarazem też 40 x 50 cm. Prowadzi się zagłębienia bruzdowe na jesień lub na prostej powierzchni, by wyszły na wierzch szparagi. Szparag wycinamy do spożycia 5 cm nad ziemią. W smaku młode szparagi przypominają fasolkę szparagową, zmieszaną z orzechem ziemnym. Jest to główny składnik do omletów lub zup jarzynowych. Dobrze uprawiany szparag biały żyje 12 - 15 lat. Sadzony w donicach wymaga sporo miejsca, jego korzenie mogą mieć 4 metry długości. 

Fot. Szparag biały z mojego parapetu okna od południa ku zachodowi słońca, wysiany w czerwcu 2018 roku. Ziemia pleśnieje, to znaczy że była z marketu ,, Majster '' do kwitów i warzyw. Jedyny ratunek, to przesadzić roślinę do innej ziemi i usunąć pleśń. 

Specyfika szparaga i innych szparagów w tym szparag zielony; 

•  Roślina o wzroście od 50 cm do 150 cm
•  Wysiew do inspektu od marca do kwietnia 
•  Sadzenie od marca do kwietnia. 
•  Odstęp między roślinami 50 cm
•  Odstęp między rzędami 150 cm i trochę mniejszy dla szparaga zielonego. 
•  Grupa roślin z rodziny liliowate. 

Naturalnym siedliskiem szparaga jest południowa Europa, południowo - zachodnia Azja, aż po Iran, zachodnia Syberia, północna Afryka. Obecnie miejsce dla szparaga, wybiera się gleby piaszczyste, zdziczałe występują w strefie umiarkowanej. Bliżej genealogii roślin, szparag nie znalazł swego protoplasty w różnych odmianach roślin liliowatych. Uprawa gruntowa szparaga była już znana w starożytnym Egipcie, w kulcie zmarłych kładziono szparagi na grobach zmarłych osób - wierząc, że jest to dar, oraz pokarm dla zmarłych. Jednak z czasem szparagi stały się ulubionym pokarmem cesarstwa rzymskiego, za Cesarza Augusta. Do Europy trafiły dopiero w XVI wieku. Szparag jest rośliną dwupienną, czyli występują dwa osobnik; męski oraz żeński - niczym plemię Adama i Ewy. Cenione są rośliny, płci męskiej, gdyż pojawiają się wcześniej, lepiej plonują oraz żyją dłużej. Czas kwitnienia od czerwca do lipca. 

Klimat i siedlisko - Szparagi lubią miejsce ciepłe, słoneczne, oraz zaciszne. Jak już wspomniałam wcześniej, wszystkie odmiany szparaga, żyją 12 - 15 lat. 

Gleba - przesiąkliwa, lekko piaszczysta z dużą dawką substancji od ożywczych. Gleba może być przerośnięta do głębokości 4 metrów - ma głęboki system korzeniowy, a więc warto wybrać głęboką donicę, do wysiewu szparaga.

Siew i sadzenie - gleba do głębokości 50 cm, a następna warstwa do 40 cm, rowek dla roślin nie mniejszy niż 20 cm. Nawóz dla szparaga to głownie kompost, a wysiane nasiona przykrywamy 10 cm ziemi. Tak przygotowana rozsada w donicy, może przetrwać 2 lata. Trzeciego roku, należy dodać 30 cm głębokości ziemi, najlepiej gleba zmieszana z kompostem. Wraz ze szparagami, można uprawiać rośliny motylkowe. 

Fot. Donica ceramiczna Egipska - wysokość 50 cm. 

Fot. Donica kamienna Rzymska ,, Cyrus ''.  

Fot. Nowoczesne donice Europy, na rośliny śródziemnomorskie z głębokim systemem korzeniowym. Palma - następna roślina cmentarna na świecie, po szparagach oraz chryzantemach. 

 Fot. Architektura wielkopłytowa rytmiczna - poznaj ten styl donic na balkon lub taras. 

Fot. Zakładanie profesjonalnej szparagarni na działce - sadzenie sadzonek. W zależności od odmiany i wielkości szparaga odległości mogą być różne. Szparag zielony 150 cm. Szparag biały 180 cm. Powiedzmy sobie, że dla szparaga potrzeba mniej więcej tyle miejsca, co szerokość parapetu okna w bloku mieszkalnym, do 26 cm w donicy. 

 Fot. Uprawa szparaga białego zwanego po niemiecku ,, Bielony '', można go sadzić w polu, jako osobna szparagarnia, lub w uprawach amatorskich w dużych donicach, lub jako nie formalny żywopłot wzdłuż ogrodzeń drewnianych, do wysokości 150 cm. W wielu uprawach stosuje się palikowanie roślin na podporach, by nie uginały się do ziemi.  W palisadzie nie formalnego żywopłotu z szparaga, można wysiać na przykład koniczynę dla zwierząt opasowych. Kwiat koniczyny, ma właściwości przeciwzapalne, na jamę ustną - jest jednak rośliną wzdymającą. Naparem z koniczyny, można leczyć afty.

 Fot. Palisada dla szparaga przy ogrodzeniu. Szparag jest chyba wyjątkowym warzywem ozdobnym, który potrzebuje podwyższonej grządki uprawnej w palisadach, niczym okopane ziemniaki w bruzdach. 

 Fot. Ogrodzenia palisadowe z metalu lub innego materiału dla szparaga, na podwyższonej grządce uprawnej, na okres 15 lat, dla amatorskiej uprawy. Szparag należy do roślin tarasowych z podporami, na podwyższonych grządkach, podobnie jak ; pomidory, papryka, maliny, jeżyny, winogron, agrest, melony, arbuzy, ogórki, tworząc nie formalne, a zarazem użytkowe żywopłoty przy ogrodzeniach działki lub w donicach, a także też w szklarniach. W ogrodach tarasowych inków, były sadzone też ziemniaki. 

Fot. Inkowie byli mistrzami w inżynierii rolnictwa tarasowego. Na spód tarasu sypano kamienie stanowiące drenaż, a następnie warstwę piasku, którą przykrywano dobrą ziemią uprawną. Jak badania naukowe dowodzą, dzieci inków piły wino z winorośli, a tarasy były naturalnymi podporami dla roślin uprawnych, potrzebujących nie tylko wody w górach.
 

Uprawa i nawożenie - latem motyczyć i spulchniać glebę, jesienią pożółkną. Obumarłe rośliny spalić i przykryć 10 cm głębokości ziemi. Nawozić rośliny możliwie do połowy lipca, przesadzane żółkną. Ziemię zaleca się ściółkować, na przykład słomą, można też dodawać przegniły obornik. 

Fot. Uprawa Szparaga na piasku wymaga gleby od pH 6 do pH  7,5. Specjalistyczną glebę do Szparaga i Palmy, można zakupić w marketach. Ziemia zawiera torf z piaskiem, a czasami też mikroelementy.

Ochrona roślin - chronić przed owadami, z zwłaszcza muchami - które powodują, że szparag karłowacieje. Choroby szparaga osuwać się przez usunięcie chorej gałązki, która pożółkła lub przez obcięcie naci 10 cm nad ziemią.  Szparag zbieramy, zanim pojawią się liście. Szparagi do spożycia można wycinać do połowy czerwca, potem należy je zostawić by powstał silny system korzeniowy. 

Fot. Dorosłe kilkuletnie szparagi. 

Zastosowanie i przechowywanie - szparag w lodówce daje się przechowywać, przez okres dwóch tygodni. Jest źródłem kwasu foliowego, witaminy C, karotenu. Szparag zielony jest bardzie aromatyczny - korzenny, od szparaga białego. Nadaje się do obierania, zaczynając od główki w dół.

Odmiany - Szparag biały, szparag zielony, szparag czerwony, szparag Sprengera - asparagus densiflorus. Obecnie posiadam w uprawie polskiej szparag biały - po raz pierwszy w życiu, popularnie zwany po niemiecku w książkach ogrodniczych ,, Bielony ''. I oczywiście, jak ktoś choruje na WZW - B ( wirusowe choroby wątroby ), to musi umrzeć by móc dalej żyć w diecie białkowej oraz uszkodzeniu DNA. Wczoraj zadano mi pytanie ; - A co dasz na cmentarz latem ? Właśnie urosła trawa po sam pas...! Świetnie - a Ja muszę umrzeć, by wyzdrowieć i znaleźć sobie nową miłość życia. Karoten i Białko jaj -  to jeden ze składników leczenia ludzkiej wątroby. 

Szparag Sprengera - asparagus falcatus densiflorus.  

 

 Fot. Szparag ,, Sprengeri ''

 

Szparag  ,, Sprengeri '' - zalicza się do roślin nie wymagających, a zarazem pokojowych. Gatunek ozdobny, raczej nie jadalny z Afryki Północnej - ponad 300 gatunków szparaga na świecie można odnotować, nie tylko w kwiaciarniach, ale też na polach uprawnych i dziko rosnących w siedlisku naturalnym. Stanowisko szparaga jasne, bez bezpośredniego słońca na wiosnę oraz w lecie. 

Stanowisko - jasne. W lecie 20 C, w zimie 16 - 18 C. 

Nawożenie - regularnie , często zraszać. Nie znosi suchego podłoża. 

Przesadzanie - co roku w marcu w dobrą ziemię.  

Ochrona roślin - zawracać uwagę na wciornastki, przędziorki, oraz mszyce. Opadające gałązki są reakcją na słońce, przenawożenie lub zbyt dużo wody. 

Rozmnażanie - podział rośliny przy przesadzaniu w marcu. Siew nasion od Stycznia do Lutego. Do chwili skiełkowania z nasion, musi zaistnieć temperatura 20 C.  

Specyfika - Szparag Sprengera nadaje się do wiszących pojemników w domu lub ogrodzie, a nawet prowadzony na podporach. 

 

 Właściwości szparagów i czego One i My potrzebujemy ?

 

Fot. Nasiona szparaga białego - jadalnego ,, Bielony ''  i nasiona szparaga ozdobnego - nie jadalnego; ,, Sprengeri '', a raczej jako ozdoba w domu wprost z kwiaciarni.  Istnieje jeszcze wersja szparaga zielonego, rasy niemieckiej lub chińskiej ;  ,, Mary ''.

 

Szparagi są warzywem i zarazem rośliną ozdobną, raczej niskokalorycznym indeksie glikemicznym, albowiem 100 g produktu to mniej, niż 20 kcal. Pomimo niskiej kaloryczności oraz zawartości 95% wody są one źródłem witamin (A, C, E, K), witamin z grupy B, minerałów (magnez, fosfor, fluor, sód, wapń, mangan, żelazo, potas) błonnika pokarmowego, kwasu foliowego, inuliny, asparaginy oraz glutationu. Witamina A nazywana również retinolem lub beta-karotenem jest składnikiem, który potrzebny jest do przeprowadzenia szeregu procesów w naszym organizmie. Dzięki niej prawidłowy jest metabolizm hormonów steroidowych oraz białek. Poza tym dzięki niej możemy ustrzec się „kurzej ślepoty”, a także jest ona niezbędna do utrzymania odporności organizmu oraz tworzenia szkliwa nazębnego. Witamina C przede wszystkim ma wpływ na utrzymanie wysokiej odporności organizmu, niemniej jednak zwalcza ona również wolne rodniki oraz pozytywnie wpływa na naszą skórę. Witamina E znana wszystkim jako „witamina młodości” dba głównie o utrzymanie doskonałej kondycji skóry, włosów i paznokci, z kolei witamina K odpowiada za krzepliwość krwi. Dzięki dużej zawartości potasu oraz niewielkiej zawartości sodu, w połączeniu z asparaginą szparagi okazują się być warzywem mającym właściwości moczopędne. Fosfor i wapń odpowiadają za mocne kości i zęby, magnez za koncentrację oraz regularny rytm serca, fluor z kolei wpływa na stan zębów. Mangan to składnik mineralny niezbędny do prawidłowej pracy układu nerwowego, a żelazo pełni szereg różnorodnych funkcji (m.in. odpowiada za wytwarzanie hemoglobiny oraz ma pozytywny wpływ na odporność organizmu). Błonnik poprawia perystaltykę jelit, kwas foliowy jest szczególnie ważny dla kobiet planujących ciążę, gdyż ma pozytywny wpływ na rozwój płodu, natomiast inulina wspomaga pracę układu pokarmowego. W szparagach wyróżnić możemy również asparaginę odpowiedzialną za pracę nerek oraz odpowiednie nawodnienie organizmu, a także glutation, jaki wspomaga pracę wątroby, usuwa toksyny z organizmu oraz wspomaga układ odpornościowy.

 

 

Fot. Szparag biały czyli  po niemiecku ; ,, Bielony '' w sosie maślanym z rzeżuchą ogrodową i natką pietruszki, ziemniakami oraz szynką lub łososiem.